Jan Henricszn van Son

• Birth Notes
  • 
    http://genealogie-van-son.blogspot.nl/p/stamboom.html
    
    XI.9      JAN HENRICSZN. VAN SON (VAN ZON VAN TILBORCH OF VAN ZON VAN WESTILBORCH.), geboren circa 1370 te Tilburg, Overleden circa 1454 te Tilburg, Mogelijk (nader onderzoek!) naar de vader van zijn vrouw noemde Henric van Broekhoven één van zijn zonen Jan van Zon. Met hem begint een geslacht waarin de naam Van Zon of Van Son bij alle leden voorkomt en daarom ook geslachtsnaam kan worden genoemd. Het feit dat zoon Jan niet de naam Van Broechoven maar de naam Van Zon kreeg, kan betekenen dat Katharina geen broer had. Haar moeder stierf (?bron: Las van Bennekom) in het kraambed van Katharina. De naam en het geslacht Van Zon en de bezittingen zouden wellicht niet blijven voortbestaan. Door een zoon van Katharina de familienaam Van Zon te geven kon de geslachtsnaam en het geslacht blijven bestaan en zou Henric de bezittingen van de vader van Katharina via haar naar haar zoon kunnen doorsluizen en konden ze zo in de familie blijven. Er is nog een andere mogelijkheid voor het feit dat een zoon van Henric van Broechoven de achternaam Van Zon meekreeg. Werd een kind voor de huwelijkssluiting of te kort erna geboren, dan kreeg het wel eens de achternaam van de moeder! Jan bezat verschillende landerijen te Tilburg en een huis aan de Heuvel. 20 februari 1399: Hij wordt 20 Februari 1399 vermeld met zijn vrouw Elizabeth dochter van Jacobus filius quondam Walteri dicti GroetWouter de Berkel, bij den verkoop van een erfcijns. Mede treden in deze acte op de overige kinderen van wijlen Jacobus GroetWouter, te weten Johannes, Walterus, Matheus de Arle als als man van Luytgard.: "Quinta post Invocavit. Johannes en Walterus, gebroeders, kinderen van wijlen Jacobus, zoon van wijlen Walterus geheeten Groet Wouter de Berkel, Matheus de Arle als man van Aleyd, Johannes van den
    Nuwen huze als man van Luytgard en Johannes de Zonne, zoon van wijlen Henricus de Broechoven als man van Elisabeth, dochters van genoemden wijlen Jacobus, zoon van genoemden wijlen Walterus, hebben de helft van een erfcijns van 3 pond verkocht aan Johannes de Aggere".(Bossche protoc.nr. 1181 fol 150v.).
    In 1407: kreeg hij land in erfpacht te Tilborch in die Scijve, van Godefridus de Arkel tegen een mud rogge erfelijke pacht. Dit mud rogge wordt achtereenvolgens in 1462 en 1483 verkocht.
    1411 3 juli: De mansus te Oerle in Tilborch die door Henric wordt nagelaten, werd op 3 juli 1411 voor tweevierde deel overgedragen aan Gerardus. Die overdracht vond plaats door Nicholaus filii Bertholdi de Arle, als man van Aleydis en Willelmus filius Walteri Janssoen als man van Heytwigis. Uit deze akte blijkt dat er vier deelgerechtigden zijn: de beide zussen, Gerardus aan wie de mansus in Oerle in erfpacht wordt overgedragen. De vierde is "Johannes de Zon, filii Henricus de Broechoven", blijkbaar naar de grootvader van moeders kant vernoemd.(Bossche protocol nr.1187fol 170v).
    1 Juli 1412 en 2 December:beloven Johannes van Huculem, zijn broeders Gerardus en Henricus Bac, Willemus de Broechoven filius quondam Walteri Bac, Reynerus de Broechoven van ;Tilborch, Johannes de Zon van Tilborch en andere personen resp. 100 en 132 cronen Francie aan de Lombarden van den Bosch. 15 Maart 1414 en 8 November 1428 : verkocht hij erfel. pachten uit dit huis en uit een bunder weide aan het riviertje die Ley, alsmede uit een stuk land van 4 lopen aan den weg naar Corvel gelegen.
    1427 17 februari :Dit wordt nader bevestigd door een akte van 17 februari 1427 wanneer "Johannes de Zon filius quondam Henrici de Broechoven en Nycholaus de Arle filius Bertholdi een gelofte afleggen namens de minderjarige kinderen van wijlen Gerardus van Broechoven (die met een zus van deze Nycholaus de Arle was getrouwd). Zij treden blijkbaar op als voogden van vaders  en moederskant.(Bossche protocollen nr. 1196 fol.44)
    1428 8 november: Jan van Son vinden we ook als zoon van wijlen Henric van Broechoven in verschillende akten in Tilburg. Het eerst op 8 november 1428 wanneer hij onder meer uit een huis te Tilburg aan Den Hoevel een erfpacht van een mud rogge verkoopt (Protocol 's Hertogenbosch nr. 1199, fol.163v.)
    1433 24 juni."Jan geheten van Zon, zoon van wijlen Henric van Broechoven heeft verkocht aan Henric geheten Voet een stuk lang groot vierdalf lopensaet geheten Den Heewech te westilborch in Broechovenacker, belend door Jan Back Bertoutszoon, Matheus Maes Wautgersz. en Jan zoon van wijlen Berys van Oerle" (Prot. v. Oisterwijk 1432 1433 fol.19).
    1444 13 juli:."Sinte Margarete. JAN, GEHEETEN VAN ZON, ZOON VAN WIJLEN HENRIC VAN BROECHOVEN heeft verkocht aan JACOB SINEN ZOEN de helft van een beempt, waarvan de andere helft behoort aan Matheus Maes Wautcheers, gelegen in Westilborch in Mall. De gehele beempt belend door Wouter, geheten Canters, Herman Wouter Gruters de Aa en Jan Beryszn".(Protocol van Oisterwijk 1443 1444 fol. 28v.).;13 Juli 1444 en 12 April 1446: verkoopt hij aan zijn zoon Jacob land te Westilborch in Mall en in de Corvelsackeren.
    Jan van Zon woonde in Tilburg zoals uit enkele acten blijkt. In die akten wordt hij Van Zon van Tilborch of Van Zon van Westilborch genoemd. Hij bezat een huis aan de Heuvel, belend door de Kerkstraat. Dat wordt vermeld in 1409, 1414 en 1428. Na de dood van zijn vrouw wordt het huis door zijn kinderen verkocht. Hij had nog meer goederen: 1453 5 april:Op 05 04 1453 droeg hij het vruchtgebruik in een stuk land van 4 loopen daar over aan zijn kinderen. Met Gyliys Back, wiens land aan het zijne grensde en met andere personen stond hij borg voor de betaling der tienden in die Scijve aan de Abdij van Tongerloo. (bron: Protocol van 's Hertogenbosch 1223 62v.)
    In Corvel had hij landerijen waarvan hij in 1446 een deel aan zijn zoon Jacob verkocht. die daaraan grenzend reeds land bezat. Verder had Jan een akker die aan de weg naar Corvel lag en aan de Kerkweg naar Velthoven (vermeld in 1414 en 1428). Hij had ook land in het Stappengoer (vermeld in 1421,1444). In 1474 behoorde dat aan zijn erfgenamen.
    Ook in Oerle had hij grond grenzend aan de hoeve van wijlen zijn vader. Daarover wordt vermeld in 1427, 1428, 1430 en 1449. In Broechoven had hij land dat 'Den Heewech' heette. Hij verkocht dat in 1433. In Mall had hij een beempt samen met Aert Wouter Doermans en diens vrouw Elisabeth. Aan de rivier de Leye had hij een weide in bezit, die 'Dbloexken' heette. Daarover wordt in 1414 en 1428 gemeld. Hij verkoopt deze in 1433. Dat stukje grond komt als 'Dat Blocxken' nog eens ter sprake in een akte ruim honderd jaar later in 1559. Jan van Zon en zijn vrouw Elisabeth van Berckel worden in die acte expliciet vermeld. "Peter zoon van wijlen ghijsbrecht beerten voor zichzelf en mede voor alle andere zijn mede erfgenamen van de wettige kinderen van wijlen jan, zoon van wijlen ghijsbrecht Beerten, zijn broer, waar hij zich sterk voor maakte en gelofte deed voor een derde deel in de helft van een mud rogge erfpacht hieronder gespecificeerd: Willem en Bastiaen gebroeders, zonen van wijlen joest berijs eelkens ook voor henzelf en tevens ook voor al hun andere mede erfgenamen van de wettige kinderen van wijlen Heijlwich, wettige huisvrouw toen ze leefde van wijlen Jan Ghijsbrecht Beerten voors., dochter van wijlen Joest berijs eelkens voors. waar ze zich ook sterk voor maakten en gelofte deden voor de andere twee derde delen in de helft van datzelfde mud rogge voor aangeroerd; dezelfde Willem voors als momber van Henrick huybrecht henrick adriaens door deze huybrecht uit wijlen Cornelia suae uxoris (zijn huisvrouw), dochter van wijlen joest berys eelkens voors, in wettig huwelijk verwekt, waar willem voors als momber zich ook sterk voor maakte en gelofte deed, voor de andere helft van datzelfde mud rogge hiervoor en na aangeroerd, legitime et heriditare iam vendiderunt et supportaverunt (het dit reeds wettelijk en erfelijk verkocht en overgegeven) aan Wouter zoon van wijlen Jan Daniëls simul cum dictis et aliis omnibus literis et jure (samen met de genoemde en alle andere brieven en het recht) etc., met afgaan etc. welk mud rogge voors eertijs Jan genaamd Van Zon van wijlen Henric van Broechoven als wettige man en momber van Elijsabet zijn huisvrouw, dochter van wijlen jacob genaamd Groot Wouters wettelijk en erfelijk verkocht heeft gehad aan Gherit Jan Gheritssoen van Gorop, wat de vors. gherit opgedragen had aan lambert van doernen zoon van christiaen en de voors lambert had dat wederom opgedragen aan de voornoemde Gherit. Het voors mud rogge moet erfelijks elk jaar vergolden worden op Onze lieve frouwedag purificatio (Lichtmis) van en uit een stuk beemd genaamd Dat Blocxken, groot ongeveer zes lopensaet, gelegen in de parochie van westilborch. datum ut supra, scabini (datum als boven, schepenen) Ghierl en Ghijben. (Bron:Rechterlijk archief Tilburg. Algemeen protocol inventarisnummer 302, 1556 1557 deel 4, bewerkt door J.R.O.Trommelen en 1559, februari 14 n.st. R 304/47v 48r). RA Tilburg, Oud Rechterlijk Archief Oisterwijk, inv.nr.148, microfiche 1 D12, f.19 3, aktenr. 133, 24 06 1433. Op 24 06 1433 verkocht Jan van Zon zvw Henric van Broechoven aan Henrick Voet 3½ lopen land genaamd de Heeweg, in Westilburg, in Broekhoven Akker, naast Jan Back Bertouts in het zuiden, naast Matheeus Maes Wautgers in het noorden en beiderzijds aan voornoemde Jan. Jan Berijs van Oerle vernaderde.
    f.19 4. Voornoemde Jan van Zon verkocht aan Henrick Voet 5 vierdevatzaad beemd in Westilburg, naast de dijk in het westen, aan ¬Peter Stelaerts in het oosten, naast de straat genaamd de Leide en naast Gherijt van Oerle in het zuiden, belast met de hertogencijns van 2½ penning. Gherijt Berijs van Oerle vernaderde.
    Jan is betrokken bij een Zoenakkoord: Onderstaande protocollen verhalen van een zoenakkoord dat gesloten werd en in 1420 en 1421 leidde tot de betaling van gelden aan Jan van Zon en Gyelis Back. Die gouden Arnhemsche guldens moesten volgens het akkoord door enkele personen " op onse vrouwe autaer " in de kerk van Oisterwijk worden betaald wegens een doodslag door Willem Claus Maertenzoon bedreven op een niet nader genoemd persoon, die echter tot de naaste familie moet hebben behoord, zowel van Jan van Zon als van Gyelis Back. zie voorts: 1420 18 mei (Protocol van Oisterwijk 1418 1421 fol 52.). 1420 24 augustus (Protocol van Oisterwijk 1418 1421 fol. 58); 1420/1421 4 januari (protocol van Oisterwijk fol. 60v.); 1421 4 mei (Prot van Oisterwijk fol.92v). In 1427 trad Jan van Zon op namens de minderjarige kinderen van zijn broer Gerard van Broechoven. (die dan dus overleden moet zijn !). Jan verkoopt grond aan zijn zoon Jacob op 12 april 1446. (protocol van Oisterwijk 1445 1446 fol 14.). Over de kinderen staan verder gegevens in de volgende bronnen: taxandria 1919 blz 72 ev, 1920 blz 158, 1923 blz 78. In protocol van 's Hertogenbosch (no. 1217 fol. 19 en fol 248 wordt aandacht besteed aan Johannes de Zonne.
    5 april 1453: De kinderen van Jan en zijn vrouw Elisabeth staan gebroederlijk en gezusterlijk vermeld in de protocollen van 's Hertogenbosch:"Johannes de Zonne, zoon van wijlen Henricus de Broechoven heeft zijn vruchtgebruik in een stuk land, groot 4 lopen te Tilborch in die Schijve, belend o.a. door Johannes Bac, zoon van wijlen Egidius en door de tafel van de heiligen geest van Tilborch, overgedragen aan heer Arnoldus, presbiter, Johannes, Gerardus, Bertolomeus en Jacobus, gebroeders, Katharina en Maria, gezusters, kinderen van voornoemden Johannes de Zonne en van wijlen Elisabeth zijn vrouw, dochter van wijlen Jacobus Wouters." (Protocollen van 's Hertogenbosch 5 april 1453 (quinta post pasche) no. 1223, fol 62v).
    Wie was heer van Tilburg? In 1387 op 17 november verpandt Johanna, hertogin van Brabant aan de Heer Pauwels van Haastrecht voor 4.000 oude Franse Schilden, de dorpen Tilborch, Goerle en Druenen met de tol te Venloen, om met zijn borch te Venloen als leen te bezitten met hoge en lage heerlijkheid, uitgezonderd het Hof van Ghiertsberge, dat toebehoorde aan de abdis van Der Cameren, en behoudens het recht van klokslag en bede met belofte, dat de Heer Pauwels bij aflossing zijn borch te Venloen weder als vrij eigendom zal bezitten. Op 30 oktober 1393 oorkondde Albrecht van Beieren dat na onderzoek was gebleken, dat de Heerlijkheid Leen zich uitstrekte van de Sprangdijck tot het Grondelooze Meer en vandaar naar Noirmansput en dat hij, wat er bij een scheiding tussen Brabant en Holland van die Heerlijkheid binnen de grenzen van Holland mocht komen te vallen, aan de Heer Pauwels van Haestrecht, zijn hofmeester in erfleen gaf. Pauwels had een bastaardzoon, Jan van Haestrecht, die op 26 september 1432 beleend werd met dagelijks gericht van Baardwijk. (Bron: kwartierstaat Lapikas Generatie 20). De familie Van Haestrecht had van 1387 tot 1507 de Heerlijckheid Tilburg in handen. Een Heerlijkheid was een gebied waarin een Heer, al dan niet in eigen naam overheidsmacht uitoefende. De Heerlijkheid was verdeeld in een Oost  en een Westtilburg. West Tilburg omvatte de kerkdorpen Tilburg en Goirle. Oost Tilburg onder meer Oisterwijk en Berkel. In 1473 werd het gebied gesplitst en viel West Tilburg ten deel aan Jan van Haestrecht, Pauwels achterkleinzoon. Eeuwenlang zijn Tilburg en Goirle op die manier verbonden gebleven. Beide kerkdorpen hadden ook samen  gezworenen, die samen de Gemeijnt beheerden. Dat waren gemeenschappelijke meestal nog niet ontgonnen terreinen die Hertog Jan III van Brabant aan de inwoners van ensaet, gelegen in de parochie van Westilborch tussen: Tilburg en Goirle gezamenlijk uitgegeven had tegen voorafbetaling van een jaarlijke cijns. (Bron: D. Enklaar, Gemeene gronden in Noord Brabant in de zes lopensaet, gelegen in de parochie van Westilborch tussen: Middeleeuwen (Utrecht 1941) blz.237 e.v.). Gehuwd v20 2 1399 met ELISABETH JACOBSE GROOTWOUTER VAN BERCKEL (zie X.66).
    Uit dit huwelijk: 9 kinderen (zie onder X.66).
    

• Death Notes
  • 
    http://genealogie-van-son.blogspot.nl/p/stamboom.html

• General Notes
  • VAN ZON VAN TILBORCH OF VAN ZON VAN WESTILBORCH